Nowe skarby na liście dziedzictwa: pierniki, kolędowanie i hafty

Na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego znalazły się cztery nowe wpisy: toruńskie pierniki, wiślańskie kolędowanie, hafciarstwo pałuckie oraz hafciarstwo i haft sieradzki. Historia toruńskiego piernika sięga średniowiecza, kiedy to był luksusowym towarem na królewskich stołach. Z czasem stał się popularnym przysmakiem wręczanym jako prezent. Toruń organizuje różne wydarzenia związane z piernikami, jak Święto Piernika czy Festiwal Toruńskiej Katarzynki. Wiślańskie kolędowanie pod oknami to stary świąteczny zwyczaj, gdzie kolędnicy w strojach góralskich odwiedzają domy i śpiewają, przynosząc życzenia szczęścia na nadchodzący rok. Jest to tradycja szczególnie pielęgnowana w Wiśle.

Hafciarstwo pałuckie jest znane z użycia białych nici na lnianym płótnie i charakterystycznych motywów roślinnych. Historia tej formy rękodzieła sięga przełomu XIX i XX wieku, kiedy to strój pałucki był symbolem oporu przeciwko germanizacji. W regionie sieradzkim rozpowszechniło się hafciarstwo i haft sieradzki, znane z początkowo prostych wzorów, które z czasem zyskały na złożoności i liczbie kolorów. Krajowy rejestr dobrych praktyk w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego został wzbogacony o Amatorski Zespół Teatralny "Tradycja" z Rozmierzy, który działa od 1949 roku, prezentując sztuki w gwarze śląskiej, podkreślając lokalny charakter.

Na liście znajduje się w sumie 112 wpisów, a decyzję o dodaniu nowych elementów podejmuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Lista, tworzona od 2013 roku przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, dokumentuje tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie. Wpisy są efektem działań grup, wspólnot i organizacji pozarządowych, razem z rekomendacjami Rady ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Od 2018 roku istnieje też krajowy rejestr dobrych praktyk, służący jako platforma wymiany doświadczeń i ochrony tradycji.