Olga Tokarczuk: Kultura jako schronienie przed współczesnymi lękami

Olga Tokarczuk, laureatka Literackiej Nagrody Nobla, podczas ceremonii nadania jej tytułu doktora honoris causa UMCS w Lublinie, mówiła o roli kultury w obliczu współczesnych lęków. W dobie globalnych kryzysów, takich jak wojny i zmiany klimatyczne, strach staje się powszechny, wywołany kwestionowaniem podstawowych wartości i autorytetów. Tokarczuk podkreśliła, że kultura pełni istotną rolę w walce z tym lękiem, będąc schronieniem przed dezinformacją i uproszczonymi poglądami.

Według pisarki, przez wieki kultura była narzędziem porządkowania chaosu i oswajania ludzkich obaw. Każde nowe pokolenie wnosiło coś do zbiorowego doświadczenia ludzkości. Ten zbiór doświadczeń wyraża się w narracjach, które pomagają w zrozumieniu i interpretacji świata. Kultura to nie tylko historia i przekazywanie przeszłości, ale również dialog między różnymi epokami i ideami, które przeszły do historii.

Olga Tokarczuk, odzwierciedlając w swoich dziełach niekończący się dialog kultur, zwróciła uwagę na ważność czułości i współczucia jako narzędzi poznawczych. Podkreślała, że poprzez nasze narracje potrafimy zrozumieć, współodczuwać i komunikować się z przeszłością. Kultura, jako akt nieposłuszeństwa wobec sztywnych autorytetów, pozwala na refleksję i nieustanne kwestionowanie tego, co uważane jest za oczywiste. To, według Tokarczuk, czyni kulturę nieocenionym zasobem wiedzy i zrozumienia.