...

Polska broni Turowa: spór z Czechami i konsekwencje finansowe TSUE



Konflikt wokół elektrowni Turów to palący temat na styku relacji polsko-czeskich, z elementami politycznymi i prawnymi sięgającymi aż do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jakie są konsekwencje tego sporu i czy możliwe jest wypracowanie zrównoważonego rozwiązania dla obu stron?

Premier Donald Tusk zapowiedział, że Polska będzie bronić elektrowni Turów jako źródła energii, ale bez szkodliwego wpływu na środowisko mieszkańców Czech. W ramach międzynarodowych konsultacji między Polską a Czechami obie strony zgodziły się na przekazanie Czechom informacji dotyczących działalności elektrowni przez Polską Grupę Energetyczną. Premier Tusk zaznaczył, że kwestia Turowa to nieporozumienia o charakterze politycznym, ale Polska jest gotowa na dialog. Problem ten był szczególnie palący po skardze Czech do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dotyczącej wpływu kopalni na dostęp do wody w regionie Liberca oraz problemów z hałasem i pyłem.

W związku ze sprawą, TSUE nałożył na Polskę karę finansową w wysokości 500 tys. euro dziennie za kontynuację wydobycia węgla brunatnego pomimo wstrzymania. Polska wstrzymała się z opłatą kary, co skutkowało potrąceniami finansowymi ze środków unijnych. Po wycofaniu skargi przez Czechy na początku 2022 roku, sytuacja finansowa była nadal napięta, a Trybunał orzekł, że Polska musi uregulować należności. Ostatecznie, choć Czechy uzgadniały porozumienia dotyczące barier wodnych, sąd uznał, że Polska nie może uniknąć odpowiedzialności z tytułu nakazanych kar. Pomimo wycofania zarzutów przez Czechów, TSUE podkreślił wagę przestrzegania prawa Unii oraz zasady państwa prawa.