Róża Luksemburg: Innowatorka czy zdrajczyni? Nowa książka Kostyrko

Weronika Kostyrko, dziennikarka i autorka książki o Róży Luksemburg, stara się przełamać uproszczone widzenie historii, gdzie bohaterów dzieli się na patriotów i zdrajców. Kostyrko przedstawia postać Róży Luksemburg, nie jako zdrajczynię, lecz jako osobę, która inaczej postrzegała ideę niepodległości Polski. Luksemburg była ideowym internacjonalistą, która, w przeciwieństwie do Józefa Piłsudskiego, miała odmienny stosunek do ruchu robotniczego i nacjonalizmu. Według niej, przyszłe społeczeństwo powinno być autonomiczne i pozbawione barier narodowych, co różniło się od popularnych w jej czasach tendencji. Jej krytyka tworzenia państw narodowych wyrażała obawę, że to prowadzi do konfliktów zbrojnych.

Luksemburg podkreślała ważność autonomii kulturowej i edukacyjnej dla Polaków oraz ich niezależności w dziedzinach gospodarczych i prawnych. Jej życie i dzieła są uznawane za istotne w zakresie teorii ekonomii, a scenariusze kryzysów kapitałowych przez nią przewidywane sprawdziły się na przestrzeni dziejów, jak choćby w 2008 roku. Luksemburg była również zwolenniczką internacjonalizmu, czyli globalnego rozwiązywania problemów współczesności, co czyniło ją krytyczką idei mocarstwowej Europy. Wpływ jej myśli widoczny był w ruchach studenckich lat 60-tych XX wieku oraz w ideach Solidarności w Polsce. Jej postawa wobec przyrody, gdzie wyrażała empatię do wszystkich żywych istot, współgra z dzisiejszymi proekologicznymi poglądami.

Kostyrko przedstawia także osobiste aspekty życia Luksemburg, odnotowując jej działalność w zakresie korespondencji, które ujawniają jej ludzkie oblicze, tęsknoty i emocje. Mimo że była skoncentrowaną działaczką polityczną, jej listy pokazują pragnienie założenia rodziny i codziennego życia z ukochanym. Autorka podkreśla, że idee Luksemburg zostały zniekształcone w praktykach rządów socjalistycznych, co wiąże się z jej niezgodą na autorytarny kształt państwa. Kostyrko stara się także wskazać na niezauważane w debatach historycznych różnorodności ruchów socjalistycznych, które, według niej, wciąż są niedoceniane w Polsce.

Kostyrko dostrzega w Luksemburg również przykład emancypacji: kobiety pochodzącej z ubogiej rodziny, która mimo niepełnosprawności i represji, zdobyła wykształcenie i wywarła wpływ na międzynarodowy ruch socjaldemokratyczny. Autorka planuje dalsze badania nad postaciami historycznymi, które wzbudzają kontrowersje, co potwierdza jej fascynację kobietami, które były źle postrzegane w swoich czasach. Kostyrko w swojej pracy wykorzystała bogaty materiał dokumentalny, co pozwoliło jej na stworzenie szczegółowego i wielowymiarowego portretu Luksemburg, ukazując jej nie tylko jako postać historyczną, ale i istotę ludzką z jej mocnymi i słabymi stronami.