Sztuczna Inteligencja w Nauce: Ukryty Problem i Wątpliwości Etyczne

Coraz bardziej ujawniają się wątpliwości związane z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w publikacjach naukowych. Prof. Artur Strzelecki z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach wskazuje na przypadki ukrytego użycia narzędzi AI, takich jak ChatGPT, w opracowywaniu prac naukowych. Znane czasopismo Nature zwróciło uwagę na obecność fraz charakterystycznych dla chatbotów w wielu publikacjach, co odbija się na wiarygodności samych recenzji. Strzelecki w swoich badaniach zidentyfikował nienaturalne zwroty w anglojęzycznych artykułach, które nie ujawniły korzystania z AI, a te pojawiają się nawet w wysoko cytowanych czasopismach. Zjawisko to jest szczególnie niepokojące, gdyż takie fragmenty są następnie cytowane, potencjalnie prowadząc do multiplikowania niezweryfikowanych informacji. Nature również podkreśliło, że wydawnictwa często usuwają takie błędy bez oficjalnego ogłaszania poprawek, co wzbudza dodatkowe kontrowersje.

Prof. Strzelecki zauważa konieczność zwiększenia świadomości na temat nieodpowiedniego wykorzystywania AI w nauce oraz prowadzenia szkoleń na temat jego użycia jako narzędzia. Wydawnictwa naukowe powinny razem dążyć do transparentności, wymagać ujawnienia użycia AI oraz wskazania, w jakim zakresie było ono zastosowane. Obecnie dyskusje skupiają się na tym, jak i kiedy informować o wsparciu ze strony AI. W niektórych przypadkach, takich jak korekta gramatyczna dla autorów nieanglojęzycznych, użycie AI jest uzasadnione. Jednakże, jak podkreślił Strzelecki, kontrola nad stosowaniem AI w pracach naukowych jest trudna do wprowadzenia. Z uwagi na powszechność tych narzędzi, publikacje powinny jasno deklarować ich użycie, aby nie podważać zaufania do literatury naukowej.