UE zatwierdza 150 mld euro na obronność, wsparcie dla Polski

Ambasadorowie państw członkowskich UE uzgodnili w Brukseli program pożyczek na obronność o wartości 150 mld euro. Środki te będą mogły wspierać polskie firmy zbrojeniowe, takie jak producenci rakiet Piorun, armatohaubic Krab i bojowych wozów piechoty Borsuk. Program zakłada, że pożyczki będą zaciągane przez Komisję Europejską, a ich gwarantem będzie unijny budżet, co pozwoli zwiększyć inwestycje w obronność. Premia tych środków może być przeznaczona zarówno na sprzęt wojskowy, jak i produkcję amunicji. Polska, pełniąc aktualnie prezydencję w UE, osiągnęła poparcie dla tekstu rozporządzenia, który umożliwił objęcie programem również istniejących wcześniej kontraktów.

Program pożyczkowy SAFE, wesprze wspólne inwestycje w obronność, oferując finansowanie projektów zgłaszanych przez co najmniej dwa członkowskie państwa. Rozporządzenie ułatwi współpracę między krajami, ale także da możliwość indywidualnym państwom, jak Polska, składać wnioski o finansowanie w pierwszym roku funkcjonowania programu. Ponadto, SAFE umożliwi Ukrainie udział w programie razem z krajami członkowskimi, co ma pomóc jej przemysłowi zbrojeniowemu. Mechanizm ten przewiduje także współpracę z Norwegią i Szwajcarią, a także z państwami mającymi porozumienie o partnerstwie obronnym z UE, jak Wielka Brytania.

Jednym z dyskutowanych tematów było możliwość finansowania zakupów produktów obronnych z krajów trzecich, jak USA. Ostatecznie, ustalono, że 35% środków z SAFE można przeznaczać na komponenty spoza UE, podczas gdy pozostałe 65% ma pochodzić od producentów europejskich, ukraińskich i krajów EFTA i EOG. Pożyczki będą miały oprocentowanie 3,3%, co może być mniej atrakcyjne dla państw zdolnych uzyskać korzystniejsze warunki. Niemniej, program ma ruszyć w przyszłym roku, po akceptacji przez ministrów ds. europejskich i publikacji w Dzienniku Urzędowym UE. Będzie to szczególnie korzystne dla państw takich jak Polska.